Amerikaanse windmotoren in Groningen
Kijkend naar hun naam zou je denken dat ze niet thuis horen in Groningen, die Amerikaanse windmotoren. Niets is minder waar. Vroeger stonden er zelfs honderden van deze molens in onze provincie. Daar zijn er nu nog drie van over: Kikkoman, Koetse Tibbe en De Putter. Ze staan alle drie in het Hunzedal.
Meester van het water
De Amerikaanse windmotor is een windmolen die werd gebruikt bij het beheersen van het waterpeil. Met behulp van de windmotor werd water van een lager niveau naar een hoger niveau gezet, of andersom. Dit type molen is in Nederland in de eerste helft van de 20e eeuw veel gebruikt voor de bemaling van de kleinere polders. Ze werden dan ook wel poldermolens of watermolens genoemd.
De Amerikaanse windmotor was slechts gedurende een kleine periode in zwang. Met de komst van het elektrische gemaal waren ze niet langer nodig. En deze molens hadden ook nadelen: hoewel ze zo waren ontworpen dat ze bij hoge windsnelheden automatisch uit de wind werden gedraaid, ging dat nogal eens fout waardoor de molen kapot ging.
Kikkoman in Leinwijk
Dé blikvanger van natuurgebied Leinwijk is ongetwijfeld molen Kikkoman. Deze Amerikaanse windmotor uit 1925 stond eerst in de K.P. Boonpolder bij Annen. Daar was de windmotor niet langer nodig. Sinds 2000 is de molen in ons bezit en staat hij aan de oevers van het Zuidlaardermeer.Benieuwd hoe de Kikkoman eruit ziet? Klik hier voor een virtuele tour en neem een kijkje.
Waterstanden
Ooit pompte deze molen water vanuit de polder het meer in. Nu gaat het precies andersom, vanuit het meer het natuurgebied in. In natuurgebied Leinwijk onderzoeken we de invloed van wisselende waterstanden en beweging in het water. En met behulp van de Kikkoman is het water voortdurend in beweging.
De oorspronkelijke naam van de molen is Hercules. Deze staat nog steeds op de hoofdvaan van deze windmotor. Bij zijn komst naar het Zuidlaardermeer heeft de molen de naam gekregen van Kikkoman Foods Europe. Een blijk van dank. Kikkoman is één van onze sponsoren en steunt Het Groninger Landschap al meer dan 10 jaar bij de ontwikkeling van Leinwijk.
De Putter bij het Foxholstermeer
Onze derde Amerikaanse windmotor, De Putter, komt uit 1918 en werd ingezet voor de bemaling van de polder bij het Friese Koudum. In 2004 werd hij overgeplaatst naar zijn huidige plek, vlak bij het Foxholstermeer. Daar zetten we deze molen nu in voor de bemaling van de Westerbroekstermadepolder.
Koetse Tibbe in de Kropswolderbuitenpolder
De Amerikaanse windmotor Koetse Tibbe werd gebouwd voor de bemaling van de Ten Boersterpolder bij Ten Boer en heeft ook enige tijd in Schildwolde gestaan. Wij hebben de molen aangekocht in 2004 en na een volledige restauratie aan de oostelijke oever van het Foxholstermeer geplaatst. Daar bemaalt deze molen nu het natuurgebied de Kropswolderbuitenpolder.
Amerikaanse windmotoren bezoeken
Deze bijzondere molens van dichtbij bekijken? Dat kan. Tijdens onze fietsroute Rondje Zuidlaarmeer, dan kom je alle drie de Amerikaanse windmotoren tegen.
Samen houden we Groningen mooi
Wij houden van Groningen. Daarom willen we Groninger natuur, landschap en erfgoed beschermen. Voor nu en later. Ook jouw steun is hard nodig. Dit kan al voor € 2,50 per maand!
Bezoekersinformatie
De Amerikaanse windmotoren zijn vrij te bezoeken. Tijdens onze fietsroute Rondje Zuidlaardermeer kom je alle drie de molens tegen.
Contact
050 313 5901
info@groningerlandschap.nl
Op de kaart
Molens in Groningen
Ooit draaiden er in de provincie Groningen meer dan 1000 molens. Elke dag maalden ze graan, pelden ze gerst of zaagden ze hout. Nu zijn ze een herinnering aan het Groningen van weleer, toen koren en graan nog zo’n belangrijke en bepalende rol in onze provincie speelden en ons zoveel welvaart brachten.
