Op het oostelijke wad houdt de Harder, het inspectieschip van het ministerie, een oogje in het zeil.
De Dollard bestaat grotendeels uit geulen en wadplaten. Bij vloed staan de platen onder water, bij eb komt een slikkig drooggevallen wad tevoorschijn. Door de geulen vaart af en toe de Harder, het felgeel gekleurde schip van het ministerie van Landbouw, Natuurbeheer en Voedselkwaliteit. Hoofdtaak van de bemanning: toezicht houden op natuur- en visserijregels. Begin vorig jaar trad Puijman toe als bemanningslid. Hij is regelmatig aan boord te vinden. “Vaart de Harder naar de Dollard, dan ga ik mee als opstapper. Dat doe ik een aantal keer per maand. Varen ze richting de Rottums, dan stapt mijn collega van Staatsbosbeheer aan boord. Omdat wij meegaan, kan de Harder vaker uitvaren. We werken mee aan het bewaren van de rust op het wad.”
Voeten in het slik
Al varend krijgt Puijman de Dollard beter in het vizier. Zeehonden, wadvogels, zeearenden: hij kijkt zijn ogen uit. In september telde hij maar liefst 23 duizend bergeenden. “Die zie je niet vanaf de kant. Ze blijven op het open water om te ruien.”Puijman staat nu, bij wijze van spreken, met de voeten in het slik. “Ik ben de ogen en oren van Het Groninger Landschap op het wad. Ik signaleer ontwikkelingen in het gebied en help de bemanning met het besturen van het schip, het ankeren en het aanleggen. Ik werk ook mee aan onderzoeken, zoals het bemonsteren van kokkels en het nemen van watermonsters.”
Meer aandacht
Het open wad vraagt volgens Puijman meer aandacht. Sinds 1982 beheert Het Groninger Landschap de helft van het open deel van de Nederlandse Dollard, een immens waddengebied van maar liefst 3.740 hectare. Toch ging lange tijd de meeste aandacht uit naar de natuur aan de randen: de Punt van Reide, Breebaart en de Dollardkwelders. “We kwamen als beheerder bijna nooit op het wad. We hebben zelfs geen eigen schip”, erkent Puijman. “Wel voelden we ons betrokken bij het gebied. Vooral de slibproblematiek baart ons zorgen.”
Vanaf het schip kan Puijman het troebele water goed zien. “Met name richting Duitsland; daar vaar je echt door een modderpoel. Door het vele slib komt geen zonlicht in het water en op de bodem.” In de Eems-Dollard werkt Het Groninger Landschap samen met overheden, bedrijfsleven, waterschappen en andere organisaties concreet aan natuurherstel. Jaarlijks moet één miljoen ton slib uit de Eems-Dollard worden gehaald, zo meldt het programma Eems-Dollard 2050.
Eén beheerautoriteit
Samenwerken is in de Waddenzee hard nodig. De Waddennatuur snakt naar één samenhangende aanpak. “In de Waddenzee zijn veel partijen actief. Rijkswaterstaat, ministeries, terreinbeheerders: allemaal voeren ze taken uit. Samenwerking en afstemming ontbreken echter. Sommige zaken blijven daardoor liggen.”
Volgens de overheid moet er één beheerautoriteit voor de Waddenzee komen, één partij die de regie voert over het beheer. “Het staat zelfs in het regeerakkoord”, zegt Puijman. Als tussenstap opereren de beheerders nu ‘als ware de verschillende organisaties één beheerder’. “Daarom vaar ik met de Harder mee. Aan boord spreken we elkaar vaak. We werken samen, stemmen af en leren van elkaar.”