Molen en molenhuis herenigd

Hoogtepunt 2019

Ze vormen een fraai stel, de molen en het molenaarshuis in Westerwijtwerd. Ze staan bijna tegen elkaar aan, alsof ze verstrengeld zijn.

Molen Zeldenrust en het molenhuis in Westerwijtwerd horen bij elkaar. Ze vormen een geheel en hebben sinds lange tijd weer dezelfde eigenaar. “De molen hadden we al sinds 2007 in eigendom. Eind vorig jaar namen we ook het molenhuis over”, vertelt Jan Harm Eppinga, medewerker erfgoed van Het Groninger Landschap. De molen, slachtoffer van aardbevingsschade, krijgt een stevig fundament.

Ze vormen een fraai stel, de molen en het molenaarshuis in Westerwijtwerd. Ze staan bijna tegen elkaar aan, alsof ze verstrengeld zijn. De stelling van de molen hangt zelfs óver de woning heen. Het molenaarshuis oogt, net als de molen, authentiek. Binnen hangt de sfeer van voor 1900, toen de molenaar er woonde en werkte. Beide zijn nu rijksmonument. “Alsof de tijd er heeft stilgestaan”, zegt Eppinga.

Aardbevingsschade
Het complex staat al jaren bekend als hoofdpijndossier. Augustus 2012 beefde de grond in Westerwijtwerd. Het dorp ligt vlakbij Huizinge, het epicentrum van een krachtige beving, veroorzaakt door de gaswinning. “Zeldenrust zakte door zijn fundament. De molen drukte tegen het molenhuis aan, dat destijds bewoond werd. De bewoners voelden zich niet meer veilig. Dat kan ik me voorstellen.” De NAM kocht uiteindelijk het molenaarshuis op, zodat de bewoners konden verhuizen. Onderwijl zat Het Groninger Landschap met de NAM aan tafel over de molen. Zeldenrust was er slecht aan toe. “De molen was niet bestand tegen bevingen. Hij stond letterlijk op de klei, zonder fundering. Ingrijpen was hard nodig.”

Definitief besluit
Vele jaren duurde het overleg. Ettelijke oplossingen werden uitgewerkt. Halverwege 2019 kwamen Het Groninger Landschap en de NAM tot een definitief besluit. “We worden eigenaar van het probleem. De NAM heeft de versterking afgekocht.” Het Groninger Landschap gaat met het bedrijf Bresser in zee. “Zij zetten Zeldenrust weer in het lood. Onder de molen komt een nieuwe plaatfundering, zodat de molen weer stevig op zijn poten staat. Momenteel krijgen we de vergunningen rond. In het najaar van 2020 starten we met het versterken van de molen.”

Vakantiehuis
De molenaarswoning is onderdeel van de NAM-deal. Half december 2019 kreeg Het Groninger Landschap het rijksmonument van de NAM overgedragen. Eppinga: “Het is mooi dat de molen en het huis weer in één hand zijn. Ze horen bij elkaar.” Het monumentale huis wordt een vakantiewoning voor zes personen. Met als thema: slapen onder de molen. Dit najaar ondergaat de woning een opknapbeurt. “We leggen onder meer nieuw sanitair aan. Het huis zelf heeft geen bevingsschade.”

Lang geduurd
Eppinga zal blij zijn als het aardbevingstraject achter de rug is. “Het heeft zo verschrikkelijk lang geduurd. De vrijwilligers verdienen een pluim. Ze zagen de molen aftakelen. Door de onzekerheid over de versterkingsoperatie ontstond achterstallig onderhoud.” Met het huisje krijgt ook de molen een onderhoudsbeurt. Zo wordt de stelling voor driekwart vervangen. “We hopen dat straks iedereen, en vooral de molenaars, weer trots kan zijn op de gerestaureerde molen.”

Het Groninger Landschap Molen Zeldenrust Westerwijtwerd