OPINIE
23 januari 2023 – Rond deze tijd beginnen de grutto’s aan hun terugreis vanuit Afrika naar Nederland, hun belangrijkste broedgebied. Elk jaar wordt de Nederlandse gruttopopulatie zo’n 5% kleiner. En elk jaar worden er te weinig kuikens grootgebracht om de natuurlijke sterfte op te vangen. Zo’n 10 jaar geleden had de Medenertilsterpolder, een klein weidevogelreservaat van Het Groninger Landschap in Middag Humsterland, de hoogste dichtheid van grutto’s van al onze weidevogelgebieden. Inmiddels is de gruttostand meer dan gehalveerd en afgelopen broedseizoen was het broedsucces nul. Het gebied is simpelweg te klein voor een levensvatbare populatie grutto’s.
Al zes jaar wordt er gepraat om dit weidevogelgebied uit te breiden en geschikter te maken voor de weidevogels. In opdracht van de provincie is een plan gemaakt dat voorziet in vergroting van de weidevogelkern van Het Groninger Landschap en daaromheen een brede schil met agrarisch natuurbeheer. Het gehele gebied komt in beheer bij de boeren. Maar als de grutto’s binnenkort weer terugkomen, zijn de plannen nog steeds niet uitgevoerd.
Een groep boeren uit de polder en directe omgeving roept inmiddels op om te stoppen met deze plannen . Met alles wat er op hen afkomt zijn ze bang dat ze in hun bedrijfsvoering last krijgen van het toekennen van een natuurbestemming aan een groter deel van de polder. Ze vrezen een toename van schade door ganzen als het waterpeil wordt verhoogd. Bovenal vinden ze dat het beschermen van de weidevogels prima door boeren kan plaatsvinden: dat kan ook zonder natuurorganisaties. Om deze – al dan niet terechte – zorgen weg te nemen, is een goed gesprek noodzakelijk. Maar deze groep boeren wil niet in gesprek met Het Groninger Landschap.
"In het Reitdiepgebied laten we zien dat die samenwerking effectief is."
Dat is jammer, want we kunnen de grutto alleen behouden in Groningen als boeren en natuurorganisaties samenwerken. Om die reden hebben we enkele jaren geleden gezamenlijk het Actieplan Weidevogels Groningen aangeboden aan de provincie. In het Reitdiepgebied laten we zien dat die samenwerking effectief is. In recent ingerichte gebieden van Het Groninger Landschap met een hoog waterpeil, beheerd door boeren, zien we veelbelovend herstel van weidevogels, hoewel ook daar het broedsucces vaak nog te laag is.
Het grootste slachtoffer van het gekrakeel is de grutto. Het maakt de grutto niets uit wie eigenaar is van de grond waarop hij broedt en welke bestemming zijn broedgebied heeft. Als er maar voldoende voedsel is, rust om te broeden en niet teveel kapers op de kust die het op de eieren of kuikens hebben gemunt.
Wij steken nadrukkelijk onze hand uit naar de boeren om hier samen uit te komen, in het belang van de grutto. Het is aan de provincie om de partijen weer aan tafel te brengen en gezamenlijk te laten werken aan een oplossing die werkt voor de grutto. We hebben geen tijd meer te verliezen.
Wat staat ons te doen? Al dit voorjaar zou er op veel grotere schaal plasdras gerealiseerd moeten worden. We kunnen zij aan zij optrekken richting Den Haag om ervoor te zorgen dat er geen schaduwwerking is van een natuurbestemming. Weidevogelgebieden zijn namelijk per definitie niet stikstofgevoelig, ze hebben juist baat bij bemesting met ruige stalmest. En als die garantie niet komt uit Den Haag, gooien we het over een andere boeg. Vanuit herwonnen vertrouwen werken we samen aan een plan dat goed is voor weidevogels én een plus op de bedrijfsvoering van boeren. Waar wachten we nog op?
Marco Glastra – directeur Het Groninger Landschap