Lauwersoog, 23 juni 2025 – De Staat van de Wadden is het eerste uitgebreide en integrale overzicht van hoe het gaat met soorten en leefomstandigheden in het gebied. De conclusie is zorgwekkend: het grootste deel van de onderzochte natuurwaarden voldoet niet aan de norm, of laat zelfs een verslechtering zien. Het rapport laat zien dat daadkrachtig natuurherstelbeleid in de Waddenzee hard nodig is.

Toogdag
Vandaag is ook de jaarlijkse Toogdag voor de Wadden waar veel betrokken organisaties en mensen praten over het Waddengebied en Waddenzee. Zoals we weten uit het Ipsos onderzoek in opdracht van de Waddenvereniging, vindt driekwart van de Nederlanders het belangrijk dat de Werelderfgoedstatus van de Waddenzee behouden blijft en ook driekwart vindt dat de regering zich moet inspannen om deze te behouden. De Staat van de Wadden geeft voor eens en altijd aan dat dit tot nu toe onvoldoende is gebeurd; en dat waar zoveel Nederlanders van houden steeds verder achteruit gaat.

Soorten
De Staat van de Wadden heeft voor 238 indicatoren bekeken hoe het met de Waddenzee gaat. Dit zijn soorten zoals vogels, zeehonden, garnalen en kokkels, maar ook milieufactoren zoals (water)temperatuur (klimaatverandering), vervuiling bijv. zware metalen als arseen en kwik, slib in de bodem en zuurstofgehalte.

Voor elk van de 238 onderdelen is gekeken naar de trend over de afgelopen 12 jaar en de referentiewaarde: hoe de situatie zou moeten zijn in een gezonde Waddenzee. Van de 238 onderzochte indicatoren scoort:

• 34% (82 indicatoren) slechter dan de norm én verslechtert nog steeds
• 4% (10 indicatoren) scoort slecht, maar laat wel verbetering zien
• Slechts 32% (75 indicatoren) gaat goed én verbetert
• 2% (5 indicatoren) gaat goed, maar verslechtert
• 28% (66 indicatoren) is nog onvoldoende onderzocht om conclusies te trekken

Samen geven deze cijfers aan dat het ingenieuze waddensysteem volledig uit balans is.

Wat moet er gebeuren?
Het Ministerie van LVVN gaat de ‘Staat van de Wadden’ gebruiken als basis voor het nieuwe Beleidskader Natuur Waddenzee, dat de (cumulatieve=optelsom) impact van gebruik op de natuur van de Waddenzee in beeld brengt en waar mogelijk terug gaat brengen. Zodat ecologie en economie weer met elkaar in balans komen. De volgende stap is in beeld brengen en afwegen door welke (optelsom van) economische activiteiten en andere factoren zoveel indicatoren slecht scoren, zodat gerichte maatregelen genomen kunnen worden, en de schadelijkste activiteiten in de toekomst niet meer toegestaan worden.

Samenwerkende natuurorganisaties in de Wadden* vinden het goed dat het ministerie met het Beleidskader Natuur Waddenzee stappen wil zetten richting herstel van de Waddenzee en zien uit naar het afwegingskader. Maar de urgentie is groot: er mag geen tijd verloren gaan. Een gezonde en rijke Waddenzee vraagt om ambitie, duidelijke keuzes en snelle actie.

*De Coalitie Wadden Natuurlijk bestaat uit: de Waddenvereniging, Vereniging Natuurmonumenten, Vogelbescherming Nederland, It Fryske Gea, Het Groninger Landschap, Landschap Noord-Holland, Stichting WAD