Op weg naar een aantrekkelijk broedgebied voor grutto, kievit, tureluur en andere weidevogels in Groningen
Het uitgestrekte Groninger weidelandschap moet weer een aantrekkelijk en veilig broedgebied worden voor duizenden weidevogels die in het voorjaar speciaal naar Nederland komen om hun kuikens groot te brengen tussen gras en koeien.
Dat is in grote lijnen het streven van de opstellers van het Actieplan Weidevogels Groningen. Het Actieplan Weidevogels Groningen geeft een overzicht van de maatregelen die op korte termijn genomen moeten worden om de weidevogels voor Groningen te behouden. Het plan is op 28 mei 2019 gepresenteerd.
De maatregelen voor het behoud van de weidevogels vormen een drietrapsraket: investeren in de kwaliteit van weidevogelkerngebieden, daaromheen een schil van agrarisch natuurbeheer en daarbuiten een natuurinclusieve landbouw waarbij biodiversiteit een functioneel onderdeel van de bedrijfsvoering is.
De organisaties die aan het Actieplan deelnemen zijn Het Groninger Landschap, Collectief Groningen West, Avifauna Groningen, Collectief Midden Groningen, IVN Natuureducatie, Landschapsbeheer Groningen, LTO Noord, Natuur en Milieufederatie Groningen, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Vogelbescherming Nederland, Wildbeheereenheden in Groningen.
Klik hier voor Actieplan Weidevogels Groningen
Wat we doen in onze gebieden
De terreinen van Het Groninger Landschap maken onderdeel uit van de weidevogelkerngebieden in de provincie. In onze terreinen zorgen we voor optimale condities voor de weidevogels zoals hoge waterpeilen met verspreid plas-dras, voldoende kruidenrijk grasland en landschappelijke openheid. We maaien pas als er geen nesten of jongen meer aanwezig zijn en we passen zogenaamd mozaïekbeheer toe, zodat er voor alle vogels een geschikte broedplek te vinden is. Voldoende kruidenrijk grasland met veel insecten biedt de jonge grutto’s beschutting én voedsel.
Monitoring en onderzoek
Door monitoring van het gevoerde beheer en de resultaten krijgen we inzicht in de succesfactoren voor broedsucces en aantalsontwikkeling van de weidevogels. Aanvullend doe we onderzoek naar predatie en het terreingebruik van predatoren. Dit doen we in samenwerking met o.a. de Rijksuniversiteit Groningen en Collectief Groningen West. Zo is er in 2019 een predatieonderzoek uitgevoerd.
Robuuste en vitale weidevogellandschappen
Het grootste gevaar voor de weidevogels is het verdwijnen van geschikt leefgebied door het steeds intensievere gebruik van het landschap. Onze eerste prioriteit is dan ook dat er meer geschikt leefgebied komt. We streven naar robuuste, open en vitale weidevogellandschappen met optimaal beheer in de kernen, daaromheen agrarisch natuurbeheer en daarbuiten natuurinclusieve landbouw waarbij biodiversiteit een functioneel onderdeel van de bedrijfsvoering is.
In 2020 zetten we hierin belangrijke stappen door de inrichting en het peilbeheer van onze weidevogelkernen in Reitdiep en Hunzedal te verbeteren. Dit project wordt ondersteund door provincie Groningen en het Europees Landbouwfonds.
Hoe gaan we om met predatie?
Het Groninger Landschap ziet predatie als een natuurlijk fenomeen en niet als de oorzaak van de teruggang van weidevogels. Predatiebeheer is een onderdeel van ons weidevogelbeheer en is als eerste gericht op het minder aantrekkelijk maken van onze gebieden voor predatoren. Het weer open maken van het landschap zorgt ervoor dat luchtpredatoren als kraaien en roofvogels zich niet vestigen. Het vernatten van gebieden maakt de gebieden minder aantrekkelijk voor marterachtigen als wezel, hermelijn en steenmarter. Het plaatsen van een tijdelijk elektrisch raster kan vossen en katten uit een perceel houden. En door het weghalen van nestpalen voor ooievaars verkleinen we het legertje predatoren dat graag een weidevogelkuiken eet.
Actieve bestrijding alleen bij uitzondering
In een vitale, gezonde weidevogelpopulatie is predatie een natuurlijk fenomeen dat een beperkte invloed heeft op broedsucces. Er is nu echter sprake van een disbalans. Voor herstel van de balans is een forse toename van het aantal weidevogels en verhoging van het broedsucces noodzakelijk. Dit vergt de nodige tijd. De weidevogels verkeren in een noodtoestand en dat rechtvaardigt om op dit moment – aanvullend op de genoemde preventieve maatregelen – zo nodig ook aan actieve bestrijding van predatoren te doen. Het Groninger Landschap ziet dat als noodzakelijk kwaad en als tijdelijke maatregel. We staan de bestrijding van vos als laatste middel toe als deze zich vestigt in het hart van onze weidevogelgebieden. Niet in de vorm van een permanente klopjacht, maar op een wijze waarvan is vastgesteld dat deze effectief is.