Iwema Steenhuis
Bekijk alle ErfgoedIwema Steenhuis in Niebert
Iwema Steenhuis is rond 1400 gebouwd, door de familie Iwema. Steenhuizen dienden als toevluchtsoord voor de Groningse adel, rijke boeren en grootgrondbezitters. Deze werden in de Middeleeuwen steeds rijker, en daarmee een doelwit. Men wilde een veilige plek om naar toe te kunnen gaan in onrustige tijden. Iwema Steenhuis is het enige overgebleven steenhuis van de ongeveer 160 steenhuizen die ooit in de provincie Groningen stonden. Sinds 1988 is dit steenhuis in het bezit van Het Groninger Landschap.
In volle glorie hersteld
Dit historische steenhuis willen we graag in al haar glorie aan het publiek laten zien. Daarom besteden we veel aandacht aan het onderhoud van het pand en de omliggende terreinen. De tuin is enkele jaren geleden helemaal gerestaureerd. We hebben de boomgaard hersteld en bomen van oude appel- en perenrassen geplant. De oude beuk in de tuin krijgt speciale verzorging en na een periode waarin de boom het moeilijk had, is de boom weer helemaal gezond. De omliggende terreinen bij Iwema Steenhuis worden getypeerd door een coulissenlandschap; een halfopen landschap waarin weiden of akkers worden begrensd door houtsingels.
De rode beuk is de dikste beuk van de provincie Groningen.
Wat is een steenhuis?
Onneembare vesting
Steenhuizen waren vierkante bouwwerken, met minstens drie verdiepingen en zijden van 10 bij 7,5 meter. Ze hadden dikke muren (65 cm) van kloostermoppen. De woonruimte bevond zich op de eerste etage. Die kon alleen worden bereikt via een ophaaltrap. Dreigde er gevaar, dan haastten de bewoners zich met hun kostbaarheden naar boven. Waarschijnlijk ging er van alles mee: eten, drinken, wapens, dieren en, natuurlijk, weerbare mannen.
Een huis vol
Ongetwijfeld zullen ook de omwonenden een beroep hebben gedaan op de heren Iwema. Het moet geen pretje geweest zijn om met tientallen lotgenoten een etmaal op deze schuilplaats opeengepakt te hebben gezeten. Hoeveel van dit soort angstige momenten zich hebben voorgedaan in het Iwema Steenhuis? Als muren toch eens konden praten.
Aanpassen aan een nieuwe tijd
In de vijftiende eeuw werden wapens steeds sterker en krachtiger. Dikke muren vormden niet langer een obstakel voor indringers. Een steenhuis was niet langer een veilige plek en verloor dus haar functie. De meesten werden omgebouwd tot luxe borgen en landhuizen. Met het Iwema Steenhuis is dit niet gebeurd, waarschijnlijk omdat de Iwema’s niet tot de adel behoorden.
In het voorjaar een bloemzee
Tuin Iwema SteenhuisDe landerijen bij het Steenhuis
In de tuin van het Iwema Steenhuis staat de dikste boom van de provincie Groningen; een rode beuk met een omtrek van maar liefst zes meter! In het voorjaar kleurt de tuin wit, geel en lichtpaars door alle krokussen, sneeuwklokjes en aronskelken die we hier hebben geplant; stinsenplanten die we in het Gronings borgbloumkes noemen. De tuin achter het huis hebben we flink opgeknapt. Zo hebben we de fruitboomgaard aangevuld met Groninger appel- en perensoorten. Ook de elzensingels die zo kenmerkend zijn voor het Zuidelijke Westerkwartier hebben we hersteld. Wandel of fiets je langs de rijen zwarte elzen en oude eiken, dan proef je de oorspronkelijke sfeer van dit gebied.
Museum ’t Steenhuus bezoeken
Iwema Steenhuis wordt nog bewoond en is dus niet open voor publiek. De schuur achter het steenhuis is dat wel. Daar is nu het ambachtelijk streekmuseum ’t Steenhuus gevestigd, waar de nadruk ligt op oude ambachten en beroepen. Het museum is vanaf mei tot november geopend. Op donderdag-, zaterdag- en zondagmiddag kun je hier een kijkje nemen. En is het mooi weer, dan is het heerlijk toeven op het buitenterras met een kopje koffie, thee of frisdrank.
Wandelen
Een wandeling door het historische Zuidelijk Westerkwartier
Ook de tuin en de landerijen zijn toegankelijk voor publiek. Het steenhuis ligt aan ’t Pad, de eeuwenoude verbindingsweg tussen Marum en Leek. ’t Pad wordt nu gebruikt als fiets- en wandelroute. Onze eigen wandelroute start bij ’t Steenhuus en neemt je o.a. mee naar de prachtige tuin en de karakteristiek elzensingels. De afstand van deze wandeling is 3 kilometer.
We organiseren veel begeleide wandelingen, ook over de landerijen van Iwema Steenhuis. Onze gidsen kunnen je alles vertellen over dit unieke historische gebouw en haar omgeving. Wandelschoenen aan dus!
360 graden
Benieuwd hoe het Iwema Steenhuis eruit ziet
klik hier voor een virtuele tour over het landgoed Iwema Steenhuis en neem een kijkje.