Amerikaanse Windmotoren
Bekijk alle MolensAmerikaanse windmotoren in Groningen
Kijkend naar hun naam zou je denken dat ze niet thuis horen in Groningen, die Amerikaanse windmotoren. Niets is minder waar. Vroeger stonden er zelfs honderden van deze molens in onze provincie. Daar zijn er nu nog drie van over: Kikkoman, Koetse Tibbe en De Putter. Ze staan alle drie in het Zuidlaardermeergebied; in natuurgebied Leinwijk, bij de Kropswolderbuitenpolder en bij het Foxholstermeer.
Gebruik van de Amerikaanse windmotoren
De Amerikaanse windmotor is een windmolen die werd gebruikt bij het beheersen van het waterpeil. Met behulp van de windmotor werd water van een lager niveau naar een hoger niveau gezet, of andersom. Dit type molen is in Nederland in de eerste helft van de 20e eeuw veel gebruikt voor de bemaling van de kleinere polders. Ze werden dan ook wel poldermolens of watermolens genoemd.
De Amerikaanse windmotor was slechts gedurende een kleine periode in zwang. Met de komst van het elektrische gemaal waren ze niet langer nodig. En deze molens hadden ook nadelen: hoewel ze zo waren ontworpen dat ze bij hoge windsnelheden automatisch uit de wind werden gedraaid, ging dat nogal eens fout waardoor de molen kapot ging. Door dit alles is de Amerikaanse windmotor tegenwoordig vooral nog een bezienswaardigheid.
Amerikaanse windmotoren bekijken
Deze bijzondere molens van dichtbij bekijken? Dat kan. Fietst u onze fietsroute Rondje Zuidlaarmeer, dan komt u alle drie de Amerikaanse windmotoren tegen.
"Zoals nu het geval is met de windturbines, stuitte de komst van al die honderden Amerikaanse windmotoren in het Groninger landschap op flink wat verzet. Men vond ze niet mooi…."
Kikkoman in Leinwijk
Dé blikvanger van natuurgebied Leinwijk is ongetwijfeld molen Kikkoman. Deze uit 1925 stammende Amerikaanse windmotor stond eerst in de K.P. Boonpolder bij Annen. Daar was de windmotor niet langer nodig. Sinds 2000 is de molen in ons bezit en staat hij aan de oevers van het Zuidlaardermeer. Het is de enige nog overgebleven molen in deze afmetingen.
Let op: Kikkoman is op dit moment gedemonteerd voor herstel- en restauratie werkzaamheden.
360 graden
Benieuwd hoe de Amerikaanse Windmotor Kikkoman eruit ziet
klik hier voor een virtuele tour rondom de Amerikaanse Windmotor en neem een kijkje.
Wisselende waterstanden
Ooit pompte deze molen water vanuit de polder het meer in. Nu gaat het precies andersom, vanuit het meer het natuurgebied in. In natuurgebied Leinwijk onderzoeken we de invloed van wisselende waterstanden en beweging in het water. En met behulp van de Kikkoman is het water voortdurend in beweging.
Nieuwe naam
De oorspronkelijke naam van de molen is Hercules. Deze staat nog steeds op de hoofdvaan van deze windmotor. Bij zijn komst naar het Zuidlaardermeer heeft de molen de naam gekregen van sojaproducent Kikkoman Foods Europe. Een blijk van dank. Kikkoman is één van onze sponsoren en steunt Het Groninger Landschap namelijk al meer dan 10 jaar bij de ontwikkeling van Leinwijk.
Koetse Tibbe in de Kropswolderbuitenpolder
De Amerikaanse windmotor Koetse Tibbe werd gebouwd voor de bemaling van de Ten Boersterpolder bij Ten Boer en heeft ook enige tijd in Schildwolde gestaan. Wij hebben de molen aangekocht in 2004 en na een volledige restauratie aan de oostelijke oever van het Foxholstermeer geplaatst. Daar bemaalt deze molen nu het natuurgebied de Kropswolderbuitenpolder.
De Putter bij het Foxholstermeer
Onze derde Amerikaanse windmotor, De Putter, komt uit 1918 en werd ingezet voor de bemaling van de polder bij het Friese Koudum. In 2004 werd hij overgeplaatst naar zijn huidige plek, vlak bij het Foxholstermeer. Daar zetten we deze molen nu in voor de bemaling van de Westerbroekstermadepolder.