Molen De Vier Winden
Molen De Vier Winden in Pieterburen dateert uit 1846, maar eeuwen daarvoor moet op deze plek ook al een korenmolen hebben gestaan. In een document uit 1628 – het jaar dat de beruchte belasting op het gemaal werd verhoogd – stond hier een standerdmolen, het oudste type houten molen in Nederland. De Vier Winden heeft twee grote, dubbele deuren. Zo konden paard en wagen aan de ene kant naar binnen en er, volgeladen, aan de andere kant weer uit.
Stellingmolen De Vier Winden
De Vier Winden is een achtkante stellingmolen. De stelling is de houten omloop bovenop een (meestal) stenen onderbouw. Stellingmolens zijn daardoor tot wel 12 meter hoger dan grondzeilers. Grondzeilers zijn molens waarvan de wieken bijna de grond raken. Stellingmolens vind je meestal in de bebouwde kom. Daar is immers meer hoogte nodig om genoeg wind te vangen. Grondzeilers staan in het open veld.
Standerdmolen
De standerdmolen is het oudste type houten molen in Nederland. De oudste vermeldingen van windmolens dateren uit ongeveer 1180. Waarschijnlijk waren dit standerdmolens. In de provincie Groningen is op de wal van de vesting Bourtange nog een mooi exemplaar te zien.
Belasting voor ‘de costen van de krijg’
De belasting op het gemaal werd ingevoerd tijdens de 80-jarige oorlog, toen Willem van Oranje de strijd aanging met de Spaanse overheerser. Om de ‘costen van de krijg’ te kunnen blijven financieren, werden er verschillende belastingen ingevoerd. De belasting op het gemaal was daar één van en deze werd van tijd tot tijd verhoogd.
Hier maalt men t Graan tot Stof
De Vier Winden heeft veel verschillende molenaars en functies gekend. Maar in goede én in slechte tijden bleef de tekst boven de deur van de molen altijd onveranderd:
Hier maalt men ‘t Graan tot Stof
Hier pelt men bast van ’t gastgraan of
O, mensch! Wilt hieruit leeren
Dat gij ook eens tot stof zult wederkern
Herbouwd 1846
Wat doet Het Groninger Landschap?
Molen De Vier Winden is sinds 2007 eigendom van Het Groninger Landschap. Met deze overname zet Het Groninger Landschap zich in voor het behoud van erfgoed in de provincie Groningen en behoudt Pieterburen haar dorpsbepalende karakter.
Bezoekersinformatie
Molen de Vier Winden is tijdelijk gesloten voor werkzaamheden.
Locatie
Hoofdstraat 150
9968 AH Pieterburen
Contact
050 313 5901
info@groningerlandschap.nl
Op de kaart
Molens in Groningen
Ooit draaiden er in de provincie Groningen meer dan 1000 molens. Elke dag maalden ze graan, pelden ze gerst of zaagden ze hout. Nu zijn ze een herinnering aan het Groningen van weleer, toen koren en graan nog zo’n belangrijke en bepalende rol in onze provincie speelden en ons zoveel welvaart brachten.
