Iwema Steenhuis
Iwema Steenhuis in Niebert is rond 1400 gebouwd door de familie Iwema. Steenhuizen dienden als toevluchtsoord voor de Groningse adel, rijke boeren en grootgrondbezitters. Deze werden in de Middeleeuwen steeds rijker, en daarmee een doelwit. Men wilde een veilige plek om naar toe te kunnen gaan in onrustige tijden. Iwema Steenhuis is het enige overgebleven steenhuis van de ongeveer 160 steenhuizen die ooit in de provincie Groningen stonden. Sinds 1988 is dit steenhuis in het bezit van Het Groninger Landschap.
Voor altijd
Dit historische steenhuis willen we graag behouden voor de toekomst. Daarom besteden we veel aandacht aan het onderhoud van het pand en de omliggende terreinen. De tuin is enkele jaren geleden helemaal gerestaureerd. We hebben de boomgaard hersteld en bomen van oude appel- en perenrassen geplant. De oude beuk in de tuin krijgt speciale verzorging en na een periode waarin de boom het moeilijk had, is de oeroude rode beuk weer helemaal gezond. De omliggende terreinen bij Iwema Steenhuis worden getypeerd door een coulissenlandschap; een halfopen landschap waarin weiden of akkers worden begrensd door houtsingels.
Wat is een steenhuis?
Steenhuizen waren vierkante bouwwerken, met minstens drie verdiepingen. Ze hadden dikke muren (65 cm) van kloostermoppen. De woonruimte bevond zich op de eerste etage. Die kon alleen worden bereikt via een ophaaltrap. Dreigde er gevaar, dan haastten de bewoners zich naar boven. Waarschijnlijk ging er van alles mee: eten, drinken, wapens, dieren en, natuurlijk, weerbare mannen.
Een huis vol
Ongetwijfeld zullen ook de omwonenden een beroep hebben gedaan op de heren Iwema. Het moet geen pretje geweest zijn om met tientallen lotgenoten een etmaal in deze schuilplaats opeengepakt te hebben gezeten. Hoeveel van dit soort angstige momenten zich hebben voorgedaan in het Iwema Steenhuis? Als muren toch eens konden praten.
Aanpassen aan een nieuwe tijd
In de vijftiende eeuw werden wapens steeds sterker en krachtiger. Dikke muren vormden niet langer een obstakel voor indringers. Een steenhuis was niet langer een veilige plek en verloor dus haar functie. De meesten werden omgebouwd tot luxe borgen en landhuizen. Met het Iwema Steenhuis is dit niet gebeurd, waarschijnlijk omdat de Iwema’s niet tot de adel behoorden.
Landerijen bij het steenhuis
In de tuin van het Iwema Steenhuis staat de dikste boom van Groningen; een rode beuk met een omtrek van maar liefst zes meter! In het voorjaar kleurt de tuin wit, geel en lichtpaars door alle krokussen, sneeuwklokjes en aronskelken. Stinsenplanten die we in het Gronings borgbloumkes noemen. De tuin achter het huis is flink opgeknapt. Zo hebben we de fruitboomgaard aangevuld met Groninger appel- en perensoorten. Ook de elzensingels hebben we hersteld.
Wandelen
Een wandeling door het historische Zuidelijk Westerkwartier. Ook de tuin en de landerijen zijn toegankelijk. Het steenhuis ligt aan ’t Pad, de eeuwenoude verbindingsweg tussen Marum en Leek. ’t Pad wordt nu gebruikt als fiets- en wandelroute. Onze eigen wandelroute start bij ’t Steenhuus en neemt je o.a. mee naar de prachtige tuin en de karakteristiek elzensingels.
Erfgoed in Groningen
Groningen is rijk aan bijzonder erfgoed. Zonder de karakteristieke boerderijen, molens en borgen zou het Groninger landschap een lege huls zijn. Erfgoed is mensenwerk, het zijn plekken waar vele verhalen aan verbonden zijn. Het Groninger Landschap beschermt erfgoed door eigenaar te worden, van statige borgen tot molens en nog veel meer. Waar mogelijk stellen we ons erfgoed open. Zodat ons erfgoed verbonden blijft met Groningers. Ontdek welk Groninger erfgoed een bezoek waard is.
